Γενναιοδωρία, γεννιόμαστε με αυτήν ή την αποκτούμε; Τι μας οδηγεί στην γενναιοδωρία, και τι την καθιστά τόσο σημαντική; Τι μας δείχνουν οι έρευνες για τον τρόπο που σκέφτονται τα παιδιά σχετικά με αυτήν;

Υπάρχει άλλη εποχή που να είναι περισσότερο συνδεδεμένη με την ανταλλαγή δώρων; Τα Χριστούγεννα χαρακτηρίζονται κυρίως από την έντονη διάθεση να προσφέρουμε ο ένας στον άλλο. Πώς όμως έχει δημιουργηθεί αυτή η ανάγκη της προσφοράς; Μήπως γεννιόμαστε γενναιόδωροι αλλά η ζωή σιγά σιγά μας κάνει εγωκεντρικούς ή μήπως ισχύει το αντίθετο; Το ένστικτό μας τι μας «λέει», η σκέψη μας που μας οδηγεί;

Τα παραπάνω ερωτήματα ερευνώνται από επιστήμονες ανά τον κόσμο. Ας δούμε μερικά από τα συμπεράσματά τους. Έρευνα που διεξήχθη στο πανεπιστήμιο του British Columbia έδειξε ότι τα μωρά δείχνουν εμφανή προτίμηση σε συμπεριφορές βοηθητικές παρά βλαβερές. Άλλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο School of Business της Νέας Υόρκης, έδειξε ότι οι άνθρωποι αντιδρούν άμεσα, ενστικτωδώς στις καλές ή κακές συμπεριφορές. Πάνω σε αυτό λοιπόν το υπόβαθρο χτίζεται η κρίση μας για κοινωνικές και συναισθηματικές καταστάσεις και ανθρώπους ενώ ο ορθολογισμός και η σκέψη μας διαμορφώνονται πολύ αργότερα.  Νέες έρευνες, όμως, εικάζουν ότι οι αντιδράσεις μας είναι πιο περίπλοκες απ’ ότι αρχικά φαίνονται αφού δεν βασίζονται πάντα στο ένστικτό μας…

Το πανεπιστήμιο του Σικάγου πραγματοποίησε νέα ενδιαφέρουσα έρευνα:

Καταγράφηκε η αντίδραση παιδιών ηλικίας 3 έως 5 ετών, μέσω ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος, καθώς παρακολουθούσαν παιδικά όπου οι ήρωες ήταν καρτούν που επιδείκνυαν άλλοτε “καλές” και άλλοτε “κακές” συμπεριφορές. Τα παιδιά λοιπόν αντιδρούσαν διαφορετικά στο «θετικό» και το «αρνητικό» συμβάν με τους εξής δύο τρόπους. Ο ένας τρόπος ήταν αυτόματος και γρήγορος, δηλαδή τα παιδιά αντιδρούσαν ενστικτωδώς με έντονο το στοιχείο της παρόρμησης. Ο άλλος τρόπος ήταν μια πιο αργή αντίδραση, η οποία συνδέεται με την ελεγχόμενη σκέψη.

Στην συνέχεια, τα παιδιά έλαβαν 10 αυτοκόλλητα, τα οποία τους εξηγήθηκε ότι μπορούσαν είτε να τα κρατήσουν είτε να τα μοιραστούν με κάποια άγνωστα παιδιά που θα συναντούσαν αργότερα. Και μαντέψτε τι συνέβη… Κάποια παιδιά ήταν πιο γενναιόδωρα και μεγαλόψυχα από κάποια άλλα αφού μοιράστηκαν ευκολότερα τα αυτοκόλλητά τους.

Στο τέλος, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα παιδιά που αντέδρασαν με τον δεύτερο τρόπο, τον πιο «αργό» και περισσότερο σκεπτόμενο, ήταν και τα πιο γενναιόδωρα.

Από τις παραπάνω έρευνες προκύπτει το εξής νέο ερώτημα.

Είναι τελικά η γενναιοδωρία έμφυτη στα παιδιά μας οπότε πρέπει να την απαιτούμε από αυτά ή χρειάζεται να την καλλιεργήσουμε μέσα από το δικό μας παράδειγμα, βασιζόμενοι στην κρίση και την λογική τους;

Εμείς εδώ απαντάμε ότι η ερμηνεία των εγκεφαλικών λειτουργιών είναι πολύ συνθέτη για να καταλήξουμε σε βιαστικά συμπεράσματα. Και ότι πραγματικά δεν παίζει κανέναν ρόλο αν η γενναιοδωρία είναι έμφυτη ή επίκτητη. Σημασία έχει να μπορούμε να μεγαλώσουμε ψυχικά διαθέσιμους και συγκροτημένους ανθρώπους, έτοιμους να αλλάξουν τον κόσμο! Και αυτό μπορεί να συμβεί μόνο αν μετακινηθούμε, εμείς και τα παιδιά μας από ένα τρόπο σκέψης εγωκεντρικό, τύπου «Δεν μπορώ να φανταστώ να μην έχω το κρεβάτι μου, το κομπιούτερ μου, το play station», σ’ έναν τρόπο σκέψης ανθρωπιστικό, τότε μόνο θα συνειδητοποιήσουμε τι πραγματικά έχει σημασία στη ζωή.

Και μια πινελιά Χριστουγεννιάτικη….

Εδώ μπορούμε να προχωρήσουμε τη σκέψη μας ένα βήμα παραπέρα και να μιλήσουμε για τα δώρα και δει για τα Χριστουγεννιάτικα δώρα. Οι περισσότεροι γονείς νιώθουν την ανάγκη να προσφέρουν το ιδανικό δώρο στα παιδιά τους. Οι εταιρείες παραγωγής παιχνιδιών ξέρουν πως να «εκμεταλλευτούν» αυτή την ανάγκη δημιουργώντας κάθε χρόνο όλο και πιο ακριβά παιχνίδια, δώρα που την επόμενη χρόνια θα αντικατασταθούν από άλλα ακριβότερα…. Τα παιδιά, είτε λόγω ανταγωνιστικών συναισθημάτων με τους συνομηλίκους, είτε λόγω των επιρροών από τις διαφημίσεις, φαίνεται να ενδιαφέρονται πολύ για το επώνυμο δώρο τους. Τα νοιάζει όμως όντως τόσο πολύ;

Ο Dr Ekant Veer, ερευνητής του Πανεπιστημίου του Canterbury της Νέας Ζηλανδίας, πραγματοποίησε ένα εξίσου ενδιαφέρον πείραμα σε ένα νηπιαγωγείο, λίγους μήνες πριν…

Αντικατέστησε όλα τα επώνυμα και ακριβά παιχνίδια, με μη επώνυμα παιχνίδια, τα οποία τοποθετήθηκαν σε χάρτινα κουτιά, χωρίς λογότυπο. Μαντέψτε την αντίδραση των παιδιών… Δεν υπήρχε καμία διαφορά στην αντίδρασή τους! Έπαιξαν με την ίδια χαρά και ενθουσιασμό!

Ας κλείσουμε, λοιπόν, με την δική μας αγαπημένη χριστουγεννιάτικη λίστα δώρων…

Αυτή περιλαμβάνει, ποιοτικό χρόνο, αγάπη, σεβασμό, αγκαλιές, συζητήσεις, αστεία, γαργαλητά, ζαβολιές, βόλτες…

Είναι λοιπόν οι Χριστουγεννιάτικες γιορτές μια μεγάλη ευκαιρία, να διδάξουμε στα παιδιά μας ότι τα καλύτερα αγαθά στην ζωή δεν είναι τα υλικά. Τι λέτε;

Πηγές:
http://www.wsj.com

Επιμέλεια άρθρου:
Γράφει η Χαρά Ευρυπίδη, λογοθεραπεύτρια, Επιστημονική συνεργάτης του Πρότυπου Κέντρου Λόγου & Μάθησης «λεξιμάθεια»