Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών και πραγματοποιήθηκε σε μωρά λίγων μηνών, έδειξε ότι τα μωρά κατέχουν μια πρωτόγονη αίσθηση των αριθμών (αριθμότητα), προτού ακόμα οι αριθμοί γίνουν λέξεις ή σύμβολα. Κατέχουν δηλαδή, την αίσθηση της ποσότητας, της αρίθμησης, της σύγκρισης, του μεγέθους, αλλά και την αίσθηση του χώρου και του χρόνου!
Σήμερα, σύμφωνα με τους ερευνητές, ο άνθρωπος εξακολουθεί να σκέφτεται τους αριθμούς, όπως κάνει όταν είναι παιδί. Με άλλα λόγια, σκεφτόμαστε σε όλη μας τη ζωή τους αριθμούς με τον ίδιο τρόπο, όπως όταν ήμαστε μωρά! Η μαθηματική λογική και σκέψη χτίζονται από τη στιγμή που γεννιόμαστε και αυτή η δομική σχέση δεν αλλάζει ποτέ!
Γιατί τότε τα παιδιά 7 και 8 ετών δεν είναι τόσο ικανά στα μαθηματικά, όσο τα παιδιά 3-5 ετών; Τι γίνεται και «χάνεται» αυτή η ενστικτώδης ικανότητα; Δυστυχώς, στις μέρες μας η διδασκαλία των μαθηματικών γίνεται με τρόπο αποσπασματικό, χωρίς να συνδέεται η μαθηματική γνώση με τον πραγματικό κόσμο και την καθημερινότητα των παιδιών (βιωματική γνώση). Τα παιδιά καλούνται να χειριστούν μαθηματικά σύμβολα, έννοιες, αριθμούς χωρίς να έχουν κατανοήσει τι ακριβώς σημαίνουν, τι σηματοδοτούν, τι αντιπροσωπεύουν.
Αν παραλληλίσουμε τη μαθηματική γνώση με το χτίσιμο ενός τοίχου, γίνεται εύκολα κατανοητό ότι αν λείπει ένα τούβλο, όλα τα υπόλοιπα δεν θα μπορούν να χτιστούν σωστά και ο τοίχος θα είναι αδύναμος.
Αν λείπουν πολλά τούβλα, όλος ο τοίχος κινδυνεύει να γκρεμιστεί.
Οι μαθητές με δυσαριθμησία καλούνται να χτίσουν τον τοίχο από την αρχή, επιλέγοντας τις τεχνικές που τους ταιριάζουν!
Μια καινούρια μαθησιακή δυσκολία
Ξέρετε ότι το παιδί σας ίσως να μην είναι απλά αδύναμο στα μαθηματικά, αλλά να έχει μία πολύ συγκεκριμένη μαθησιακή δυσκολία που ονομάζεται Δυσαριθμησία; Η Δυσαριθμησία είναι ένας καινούριος, σχετικά, όρος. Πρόκειται για μια διαταραχή που εντάσσεται στις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες, απολύτως διακριτή από τις υπόλοιπες (π.χ Δυσλεξία). Ωστόσο, δεν αποκλείεται η συνύπαρξη της Δυσαριθμησίας με άλλες Μαθησιακές Δυσκολίες (δυσκολίες στην ανάγνωση, στη γραφή και στην ορθογραφία). Σύμφωνα με το British Dyslexia Association το 60% των παιδιών με διαγνωσμένη Δυσλεξία δυσκολεύεται και στα μαθηματικά.
Τα παιδιά με δυσαριθμησία δυσκολεύονται να κατανοήσουν τα μαθηματικά και οτιδήποτε έχει σχέση με αυτά. Δυσκολεύονται στο μέτρημα, στους υπολογισμούς, στην κατανόηση συμβόλων, στην κατάκτηση προμαθηματικών/μαθηματικών εννοιών και στην κατανόηση μαθηματικών προβλημάτων. Έτσι λοιπόν, θα πρέπει να προβληματιστείτε, όταν το παιδί σας:
- Δεν μπορεί να διαβάσει ή/και να γράψει αριθμούς.
- Δεν μπορεί να εκτελέσει τις τέσσερις αριθμητικές πράξεις (είτε νοερά, είτε γραπτά).
- Δεν μπορεί να θυμηθεί τύπους, κανόνες και μαθηματικές έννοιες.
- Δεν έχει καλή αίσθηση του χρόνου και του χώρου (π.χ. χάνεται εύκολα, δεν μπορεί να διαβάσει χάρτες).
- Δυσκολεύεται να διαβάσει τους δείκτες του ρολογιού και να κατανοήσει εύκολα μουσικές έννοιες.
- Δεν διαχειρίζεται καλά τα χρήματα.
- Δυσκολεύεται να ολοκληρώσει εργασίες που χρειάζονται τη συνεργασία ματιού-χεριού.
- Δυσκολεύεται να συμμετάσχει σε παιχνίδια, που απαιτούν να θυμάται τη σειρά του ή να κρατάει σκορ (π.χ. επιτραπέζια παιχνίδια).
- Δεν μπορεί να εκτελέσει (σε μεγαλύτερη ηλικία) ανώτερες μαθηματικές λειτουργίες (γεωμετρία, τριγωνομετρία).
Ας σημειωθεί ότι, ένα παιδί με δυσαριθμησία μπορεί να παρουσιάζει όλα ή κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα.
Η αξιολόγηση των μαθηματικών δεξιοτήτων του παιδιού πρέπει να γίνεται από Ειδικό Παιδαγωγό ειδικευμένο στις Μαθησιακές Δυσκολίες στα Μαθηματικά, ώστε να αποφεύγεται η περίπτωση λάθους. Πρέπει ο Ειδικός Παιδαγωγός να σιγουρευτεί ότι το παιδί έχει δυσαριθμησία και δεν είναι απλά αδύναμο στα μαθηματικά, είτε γιατί έχει κενά, είτε γιατί αρνείται να μελετήσει. Η διαδικασία διάγνωσης περιλαμβάνει ποικιλία δοκιμασιών: ειδικά σταθμισμένα ψυχομετρικά κριτήρια και ανιχνευτικά τεστ, αλλά και μη τυποποιημένες διαδικασίες αξιολόγησης, που ελέγχουν τη γενικότερη μαθηματική γνώση. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι, η σωστή και έγκαιρη διάγνωση οδηγεί σε πετυχημένη αποκατάσταση.