Η ικανότητα της ακοής αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη της επικοινωνίας, της ομιλίας, της κατανόησης του προφορικού λόγου και της κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Στα παιδιά, η άρτια λειτουργία της ακοής συμβάλει καθοριστικά τόσο στην ανάπτυξη του λόγου όσο και στην ψυχονοητική εξέλιξή τους.

Από πολύ μικρή ηλικία τα παιδιά αντιλαμβάνονται τα ακουστικά ερεθίσματα από το περιβάλλον γύρω τους: π.χ. τις φωνές των οικείων τους προσώπων, ή το άκουσμα μουσικής, τραγουδιών και ιστοριών. Σταδιακά, μέσα από ποικίλες τέτοιες εμπειρίες, αποκτούν τη γνώση να αναγνωρίζουν τους ήχους και να κατανοούν τον προφορικό λόγο. Οι ικανότητες αυτές αποκτούν περαιτέρω σπουδαιότητα στα πλαίσια της κοινωνικής συμμετοχής και ανάπτυξης του παιδιού, αλλά και του περιβάλλοντος μάθησης στο σχολείο.

• Είναι η μείωση της ακουστικής ικανότητας του ατόμου.
• Είναι ένα από τα συχνότερα προβλήματα που επηρεάζουν την ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας. Όταν ένα παιδί καθυστερεί να μιλήσει η πρώτη σκέψη είναι αν ακούει καλά.
• Πρόκειται για μία συχνή πάθηση, η οποία ανάλογα με την ηλικία στην οποία εμφανίζεται και την βαρύτητά της, γίνεται πολύ συχνά ένα σοβαρό μειονέκτημα.
• Ανάλογα με τη θέσης της βλάβης (έξω, μέσο ή έσω αυτί) η βαρηκοΐα χωρίζεται κυρίως σε αγωγής, νευροαισθητήρια και μεικτή.
• Βαρηκοΐα είναι η μειωμένη ακουστική ικανότητα, ενώ κώφωση είναι η ολική απώλεια της ακοής.

• Σε ένα παιδί που αναπτύσσει το λόγο του μέχρι την ηλικία των πέντε ετών, ένας κόσμος με μειωμένα ή χωρίς ηχητικά ερεθίσματα, του στερεί τη δυνατότητα της ομιλίας και της επικοινωνίας με το περιβάλλον του.
• Ανάλογα με το είδος και τον βαθμό της ακουστικής δυσκολίας, οι ακουστικές πληροφορίες μπορεί είτε να προσλαμβάνονται ‘’παραποιημένες’’ είτε να είναι ελάχιστα ή και καθόλου ευδιάκριτες. Έτσι επηρεάζεται η ικανότητα του παιδιού να εντοπίζει συγκεκριμένους γλωσσικούς ήχους, άρα και να τους χρησιμοποιεί στην ομιλία του. Για παράδειγμα, ο ήχος /s/ μπορεί να μην γίνεται αντιληπτός όταν υπάρχει απώλεια των μεσαίων και υψηλών συχνοτήτων ακοής στις οποίες εντάσσεται.
• Η απώλεια ενός βαθμού της ακοής κατά την παιδική –σχολική ηλικία συχνά δυσκολεύει τη συγκέντρωση της προσοχής του παιδιού σε σχολικές ή ομαδικές δραστηριότητες.

• Είναι εξαιρετικά σημαντική η αξιολόγηση της ακουστικής λειτουργίας στη βρεφική ηλικία.
• Εάν το βρέφος πάσχει από κώφωση δε θα μάθει ποτέ να μιλάει ή εάν έχει απώλεια ακοής θα παρουσιασθούν σοβαρά προβλήματα στην ανάπτυξη της ομιλίας και γενικότερα συμπεριφοράς και μάθησης.
• Οι γονείς τους πρώτους μήνες της ζωής και τα πρώτα χρόνια, με σχολαστικότητα θα πρέπει να παρακολουθούν την αντίδραση των παιδιών τους στα διάφορα ηχητικά ερεθίσματα και στην παραμικρή υποψία προβλήματος ακοής να απευθύνονται στους ειδικούς ιατρούς.
• Η έγκαιρη διάγνωση της βλάβης στην ακουστική λειτουργία του βρέφους είναι απαραίτητη για να γίνει εφικτή και η αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος.
• Είναι σημαντικό να γίνεται ένας προληπτικός έλεγχος της ακοής από τη γέννηση του παιδιού, ώστε να επιτύχουμε έγκαιρη διάγνωση και η παρέμβαση να ξεκινά από τη μικρότερη δυνατή ηλικία.

Παρά τη σημαντική ενίσχυση της ακοής με τη χρήση τεχνολογικών βοηθημάτων (π.χ. ψηφιακά ακουστικά), ενδέχεται και μετά τη χρήση τους να επιμένουν οι δυσκολίες διαφοροποίησης ορισμένων γλωσσικών ήχων, καθώς αυτά δεν μπορούν να υποκαταστήσουν πλήρως τον ανθρώπινο μηχανισμό ακοής.

Ο Λογοθεραπευτής είναι αυτός που θα αντιμετωπίσει τις  γλωσσικές, φωνολογικές, αρθρωτικές δυσκολίες και τις διαταραχές στην προσωδία της ομιλίας ενός παιδιού με βαρηκοΐα. Στη «λεξιμάθεια» στόχος μας είναι το παιδί:

• Να βελτιώσει την ακουστική αντίληψη, την κατανόηση και την παραγωγή του λόγου.
• Να εκπαιδευτεί στη χρήση των ακουστικών βαρηκοΐας.
• Να προετοιμαστεί πριν την τοποθέτηση κοχλιακού εμφυτεύματος.
• Να υποστηριχτεί κατάλληλα μετά από την τοποθέτηση του εμφυτεύματος.
• Να επικοινωνήσει χρησιμοποιώντας τη νοηματική, αλλά και επιπλέον κατάλληλα συστήματα εναλλακτικής και επαυξημένης επικοινωνίας.

Τα παιδιά με μικρότερα ελλείμματα ακοής, τα βοηθάμε στην αντίληψη και άρθρωση των άηχων συμφώνων. Σε παιδιά με μέτρια βαρηκοΐα, συστήνουμε εντατικότερη θεραπεία τόσο στον τομέα της άρθρωσης, όσο και στους τομείς του λεξιλογίου, της μορφολογίας και της σύνταξης. Σε παιδιά με βαριά βαρηκοΐα και κώφωση, επειδή ο λόγος δεν αποκτάται αυτόματα, η χρήση εναλλακτικών μεθόδων επικοινωνίας κρίνεται απαραίτητη ταυτόχρονα με εντατική λογοθεραπευτική παρέμβαση για την κατάκτηση της ομιλίας.

Ο τρόπος παρέμβασης και η πρόοδος της θεραπείας εξαρτώνται από το βαθμό της απώλειας της ακοής, την ηλικία που ανιχνεύτηκε, την ιατρική αποκατάσταση που έχει πραγματοποιηθεί στο παιδί (ακουστικό βαρηκοΐας ή κοχλιακό εμφύτευμα), την ηλικία που άρχισε η αποκατάσταση και από το νοητικό επίπεδο του παιδιού.