Ανθή Κοκκώνη, Κοινωνιολόγος, Ειδική Παιδαγωγός
Βλασσοπούλου Κέλλυ, Φιλόλογος, Ειδική Παιδαγωγός
Εσείς το ξέρατε ότι η πολλή μελέτη στο σπίτι μετά το σχολείο… μπορεί να βλάψει σοβαρά την υγεία; Σύμφωνα με έρευνες η υπερβολική μελέτη στο σπίτι οδηγεί σε υψηλά επίπεδα άγχους, δυσκολίες στον ύπνο και προβλήματα υγείας, όπως η παχυσαρκία.
Πότε όμως ο όγκος της δουλειάς στο σπίτι γίνεται υπερβολικός; Υπάρχει ‘’μέτρον άριστον’’; Σύμφωνα με ειδικούς στην Αμερική ο ‘’χρυσός κανόνας’’ είναι 10 λεπτά καθημερινή μελέτη στο σπίτι για κάθε σχολική τάξη. Δηλαδή 10 λεπτά για την Α’ Δημοτικού, 20 λεπτά για τη Β’ Δημοτικού, 30 λεπτά για τη Γ’ Δημοτικού και ούτω κάθε εξής. Επιπλέον, πολλές μελέτες αποδεικνύουν ότι οι μαθητές Δημοτικού έχουν ελάχιστα ακαδημαϊκά οφέλη από τη μελέτη στο σπίτι, ενώ τα οφέλη αυτά αυξάνονται στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο. (https://www.youtube.com/watch?v=btKdLF4Yuv0)
Και κάπου εδώ κάθε Έλληνας γονέας που διαβάζει αυτό το άρθρο έχει ήδη γουρλώσει τα μάτια και γελάει πικρά, αναλογιζόμενος τις 4 φωτοτυπίες, την αντιγραφή, την ανάγνωση, την ορθογραφία και την ιστορία που έχει να γράψει και να διαβάσει το παιδί του για την επόμενη ημέρα!
Η συζήτηση για τα συν και τα πλην της μελέτης στο σπίτι δεν είναι καινούρια. Ήδη από τα τέλη του 1800, υπήρχαν παιδαγωγοί, σαν τον Francis Walker, που θεωρούσαν τις εργασίες στα μαθηματικά, βλαβερές για την υγεία. Κατάφερε μάλιστα να πείσει τους συναδέλφους του πως πρέπει να απαγορευτούν, στα πλαίσια της γενικευμένης πεποίθησης ότι οι εργασίες στο σπίτι δεν ωφελούν τα παιδιά. Ομοίως, περιοδικά της εποχής, όπως το “Ladies Home Journal” αποκαλούσαν τις εργασίες “βάρβαρες” και πολλοί εκπαιδευτικοί πίστευαν ότι προκαλούν νευρικές συμπεριφορές και προβλήματα υγείας, για τον απλούστατο λόγο ότι, τα παιδιά θα έπρεπε να παίζουν στον ήλιο, αντί να μελετούν και το απόγευμα. Μια πιο πρόσφατη έρευνα (2006) του νευροεπιστήμονα Harris Cooper, απέδειξε ότι δεν υπάρχουν βάσιμες αποδείξεις ότι τα παιδιά του δημοτικού επωφελούνται από τις εργασίες στο σπίτι.
Ας αναλογιστούμε όμως το γιατί συμβαίνει αυτό:
- Τα παιδιά ήδη δουλεύουν και μελετούν για αρκετές ώρες στο σχολείο.
- Κάποια παιδιά λαμβάνουν βοήθεια από την οικογένεια ενώ κάποια όχι, οπότε με τον τρόπο αυτό «γεννιούνται και διογκώνονται» οι αδικίες.
- Τα παιδιά, επιστρέφοντας σπίτι, ανησυχούν για το αν θα προλάβουν να ολοκληρώσουν τις εργασίες τους. Αντίθετα, θα θέλαμε να αναρωτιούνται: “Με ποιον θα παίξω το απόγευμα; Τι δραστηριότητες έχω; Τι θα κάνουμε με την οικογένεια απόψε;”
- Τα παιδιά χρειάζονται χρόνο για παιχνίδι, γιατί μέσα από το παιχνίδι εκτονώνουν την ενέργειά τους και εξασκούν την κριτική και τη συμβολική τους σκέψη.
- Τα παιδιά χρειάζονται χρόνο με την οικογένειά τους, για να δημιουργήσουν ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς. Αυτοί οι δεσμοί κινδυνεύουν όταν οι ρόλοι γονέα-δασκάλου μπερδεύονται και μπερδεύουν τα παιδιά!
Σήμερα, σε πολλά σχολικά συστήματα, η μελέτη στο σπίτι αποτελεί πλέον μία αδιαπραγμάτευτη πραγματικότητα, που σύμφωνα με τους υποστηρικτές της, διδάσκει στα παιδιά την πειθαρχία, διασφαλίζει την κάλυψη της ύλης και προετοιμάζει τα παιδιά να επιτύχουν στα προκαθορισμένα τεστ. Υπάρχουν όμως και κάποιες χώρες που προσπαθούν να ακολουθήσουν τα δεδομένα των ακαδημαϊκών ερευνών, όπως η Πολωνία, η οποία προωθεί νομοσχέδιο για τη μείωση της σχολικής μελέτης στο σπίτι. Φυσικά, πρωτοπόρος σε αυτό το τομέα είναι η Φινλανδία, στην οποία τα παιδιά τελειώνουν όλες τις εργασίες τους στο σχολείο. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Φινλανδοί μαθητές έχουν μερικές από τις καλύτερες επιδόσεις στην Ευρώπη. Άλλωστε, σύμφωνα με τον εκπαιδευτικό ψυχολόγο Ρίτσαρντ Ουόλκερ, στις χώρες του ΟΟΣΑ, οι επιδόσεις των μαθητών με αυξημένο όγκο εργασίας στο σπίτι ήταν χαμηλότερες στο τεστ διεθνούς αξιολόγησης PISA, σε σχέση με τους συμμαθητές τους που δεν έχουν πολύ διάβασμα στο σπίτι.
Θα τελειώσουμε με κάτι σοκαριστικό… Αφορά στους μαθητές ηλικίας 15-19 ετών της Νοτίου Κορέας, όπου η γονεϊκή και σχολική πίεση για περισσότερη μελέτη και καλύτερες επιδόσεις στα τυποποιημένα Τεστ είναι τέτοια, ώστε η αυτοκτονία στην εν λόγω χώρα αποτελεί τη σημαντικότερη αιτία θανάτου μετά τα τροχαία δυστυχήματα. Γι’ αυτό προσέχουμε για να έχουμε!
Κλείνοντας, είναι σημαντικό να αντιμετωπίζουμε τα παιδιά σφαιρικά ως προσωπικότητες υπό διαμόρφωση και όχι με την μονοδιάστατη ιδιότητα του μαθητή. Μέσα στο πλαίσιο αυτό οφείλουμε να φροντίζουμε όλες τις ανάγκες τους, ψυχικές, συναισθηματικές, σωματικές και γνωστικές. Κι ίσως κάποτε να υπάρξει κι ένας διαγωνισμός anti-PISA για τους πιο ευτυχισμένους μαθητές και όχι μόνο για τους πιο επιτυχημένους μαθητές!
Βιβλιογραφία:
Hong Ren, Zhixiong Zhou, Wenxi (Kevin) Liu, Xiujiang Wang (2016), Excessive homework, inadequate sleep, physical inactivity and screen viewing time are major contributors to high paediatric obesity, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/apa.13640
Cooper, H., Robinson, J. C., & Patall, E. A. (2006). Does homework improve academic achievement? A synthesis of research, 1987-2003. Review of Educational Research, 76(1)
Alfie Kohn (2006). The Homework myth, Da Capo books
https://www.kathimerini.gr/world/562875931/polonia-telos-sti-meleti-sto-spiti/
https://www.smartschool.edu.gr/meleti-sto-spiti/
Τζ. Μεντίνα (2010). Brain rules: Πως να μεγαλώσετε ευτυχισμένα παιδιά. Αθήνα: εκδ. Ψυχογιός
Facebook
Twitter
Youtube
Gplus
