Πρόκειται για ένα βιβλίο που στοχεύει στην εξοικείωση των Ελλήνων μαθητών με τους ήχους της Αγγλικής γλώσσας, στην απόκτηση φωνολογικής ενημερότητας….

Η κατάκτηση της ανάγνωσης δεξιότητας αποτελεί βασική προϋπόθεση τόσο στην εκμάθηση της μητρικής όσο και στην εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας. Σύμφωνα με την επιστημονική μελέτη της Uta Frith (1985) η κατάκτηση της αναγνωστικής δεξιότητας ολοκληρώνεται με το επιτυχές πέρασμα από τα εξής 3 στάδια:

Α. το λογογραφικό στάδιο: περιλαμβάνει την οπτική αναγνώριση της λέξης ως σύνολο γραμμάτων
Β. το αλφαβητικό στάδιο: περιλαμβάνει την κατανόηση ότι σε κάθε γράμμα αντιστοιχεί ένας ήχος
Γ. το ορθογραφικό στάδιο: αναφέρεται στη σωστή, φωνητικά, γραφή μιας λέξης.

Η επιτυχής μετάβαση από το ένα στάδιο στο άλλο είναι υψίστης σημασίας για την κατάκτηση της αναγνωστικής δεξιότητας. Αυτή η μετάβαση όμως δεν είναι πάντοτε απρόσκοπτη.

Ας επικεντρωθούμε λοιπόν στην Αγγλική γλώσσα όπου, οι δυσκολίες ξεκινούν στο αλφαβητικό στάδιο, καθώς πολύ συχνά δεν υπάρχει πάντοτε η ίδια αντιστοιχία γραφήματος-φωνήματος σε όλες τις λέξεις της Aγγλικής γλώσσας. Αναλογιστείτε το εξής παράδειγμα όπου το γράφημα [ο] διαβάζεται με 3 διαφορετικούς τρόπους: bone αλλά και done και gone. Αυτή η φωνολογική «ποικιλία» δημιουργεί συχνά στα αγγλόφωνα παιδιά με μαθησιακές διαταραχές σημαντικές δυσκολίες στην κατάκτηση του αλφαβητικού και σταδίου και συνεπώς στη μετάβαση στο ορθογραφικό στάδιο του μοντέλου της Uta Frith. Για το λόγο αυτό το Βρετανικό εκπαιδευτικό σύστημα έχει πλέον εστιάσει την προσοχή του στην καλλιέργεια της αναγνωστικής δεξιότητας , δεξιότητα που προϋποθέτει καλή φωνολογική ενημερότητα.

Όταν οι Έλληνες μαθητές καλούνται να μάθουν την αγγλική γλώσσα, έρχονται συχνά αντιμέτωποι με τις εξής δυσκολίες:

1. Το Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δίνει έμφαση στην ορθογραφία και όχι στην ανάγνωση, καθώς οι φωνολογικές αντιστοιχίες γραφήματος-φωνήματος είναι προβλέψιμες και διέπονται από σαφείς κανόνες. Π.χ. το [αι] διαβάζεται [ε] εκτός αν τονίζεται το [ά] ή παίρνει διαλυτικά το [ϊ]. Το σκεπτικό αυτό εφαρμόζεται και στη διδασκαλία της Αγγλικής γλώσσας, με αποτέλεσμα την ελλιπή εξάσκηση των παιδιών στον τομέα της ανάγνωσης και την πιθανή εκδήλωση των προαναφερόμενων δυσκολιών.

2. Αρκετοί αγγλικοί ήχοι δεν υπάρχουν στο ελληνικό φωνολογικό ρεπερτόριο και τα παιδιά δεν λαμβάνουν αρκετή εκπαίδευση πάνω σε ήχους άγνωστους στη φωνολογία τους. Για παράδειγμα, στα ελληνικά υπάρχουν πέντε βασικοί φωνηεντικοί ήχοι (α, ε, ι, ο, ου). Στα αγγλικά υπάρχουν περίπου 17 φωνηεντικοί ήχοι.

3. Η ελληνική γλώσσα είναι φωνολογικά ομαλή (δηλαδή γράφω αυτό που ακούω και διαβάζω αυτό που βλέπω), σε αντίθεση με την Aγγλική που συχνά άλλο ακούω κι άλλο γράφω π.χ. οι λέξεις [know ]και [no] ακούγονται το ίδιο αλλά γράφονται διαφορετικά. Επίσης οι λέξεις [cough] και [though] έχουν κοινά τα 4 τελευταία γράμματα, αλλά αυτή η κατάληξη δεν διαβάζεται το ίδιο και στις δύο λέξεις.

Οι δυσκολίες αυτές γίνονται ακόμα πιο έντονες σε μαθητές με μαθησιακό μπλοκάρισμα. Πώς όμως μπορούν να αντιμετωπιστούν αυτές οι δυσκολίες, ώστε να αναπτυχθεί σωστά η αναγνωστική δεξιότητα και να μειωθεί η αποτυχία; Η απάντηση βρίσκεται στην εφαρμογή ενός δομημένου και πολυαισθητηριακού προγράμματος, με κεντρικό άξονα τη φωνολογική καλλιέργεια.

Το βιβλίο Safe’ n’ Sound είναι η πρότασή μας! Πρόκειται για ένα βιβλίο που στοχεύει στην εξοικείωση των Ελλήνων μαθητών με τους ήχους της Αγγλικής γλώσσας, στην απόκτηση φωνολογικής ενημερότητας και στην απόκτηση σωστής αναγνωστικής δεξιότητας. Τα φωνολογικά φαινόμενα που διδάσκονται στο βιβλίο στηρίζονται στη φιλοσοφία των πιο σύγχρονων βρετανικών προγράμματων αποκατάστασης μαθησιακών δυσκολιών.

Το βιβλίο Safe’ n’ Sound απευθύνεται σε παιδιά σχολικής ηλικίας, σε Καθηγητές της Αγγλικής γλώσσας και σε Ειδικούς Παιδαγωγούς . Περιλαμβάνει κάρτες με εικόνες και ήχους, δραστηριότητες και παιχνίδια που παίζονται με στυλό και μολύβι, έμμετρες ασκήσεις για γλωσσική καλλιέργεια και καλλιέργεια μνήμης. Είναι εύκολο, ευέλικτο και ευχάριστο στη χρήση. Χρησιμοποιείται ενισχυτικά με τα άλλα βιβλία. Κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο «Λευκή σελίδα». Οι παραγγελείες μπορούν να γίνουν μέσω e-mail: info@lefkiselida.gr, μέσω τηλεφώνου αλλά και από οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο.

Επιμέλεια άρθρου:
Γράφει: Κατερίνα Περικλέους, Ειδική Παιδαγωγός Επιστημονική Συνεργάτης του Πρότυπου Κέντρου Λόγου και Μάθησης «λεξιμάθεια»