Η ιστορία της Προσχολικής Εκπαίδευσης αριθμεί περίπου 150 χρόνια. Όμως από το 1960 και μετά παρατηρούνται συστηματικές εκπαιδευτικές παρεμβάσεις που προωθούν τη μάθηση και την ανάπτυξη των μικρών παιδιών, οπότε και η Προσχολική Εκπαίδευση διευρύνεται και αρχίζει να αποκτά ιδιαίτερη σημασία παγκοσμίως.(Spodek&Brown,1993)…

” Όλα όσα πραγματικά πρέπει να ξέρω για το πώς να ζω, τί να κάνω και πώς να είμαι, τα έμαθα στο Νηπιαγωγείο.
Η σοφία δεν βρίσκεται στην κορυφή του σχολικού βουνού, αλλά εκεί στα λοφάκια από άμμο, στο Νηπιαγωγείο. Αυτά είναι τα πράγματα που μαθαίνεις:
Να μοιράζεσαι τα πάντα.
Να παίζεις τίμια.
Να μη χτυπάς τους άλλους.
Να βάζεις τα πράγματα πάλι εκεί που τα βρήκες.
Να καθαρίζεις τις ακαταστασίες σου.
Να μην παίρνεις τα πράγματα που δεν είναι δικά σου.
Να λες συγγνώμη όταν πληγώνεις κάποιον.
Να πλένεις τα χέρια σου πριν από το φαγητό.
Να μαθαίνεις, να σκέπτεσαι, να σχεδιάζεις, να ζωγραφίζεις, να τραγουδάς, να χορεύεις, να παίζεις και να εργάζεσαι.” (Robert Fulghum)

Η ιστορία της Προσχολικής Εκπαίδευσης αριθμεί περίπου 150 χρόνια. Όμως, από το 1960 και μετά παρατηρούνται συστηματικές εκπαιδευτικές παρεμβάσεις, που προωθούν τη μάθηση και την ανάπτυξη των μικρών παιδιών, οπότε και η Προσχολική Εκπαίδευση διευρύνεται και αρχίζει να αποκτά ιδιαίτερη σημασία παγκοσμίως.(Spodek&Brown,1993)
Απόδειξη της σπουδαιότητας της Προσχολικής Εκπαίδευσης αποτελεί το γεγονός ότι, τα τελευταία χρόνια στα περισσότερα κράτη της Ευρώπης- και στην Ελλάδα πρόσφατα- η Προσχολική Εκπαίδευση έχει γίνει υποχρεωτική.
Επίσης, την σπουδαιότητα της Προσχολικής Εκπαίδευσης αποδεικνύουν και οι πολιτικές κάποιων προηγμένων χωρών, όπως της Δανίας και της Σουηδίας, καθώς δαπανούν μεγάλο μέρος του κρατικού προυπολογισμού τους στην εκπαίδευση των μικρών παιδιών συνειδητοποιώντας, προφανώς, ότι πρόκειται για κίνηση επένδυσης! Η αύξηση του ενδιαφέροντος για την Προσχολική Εκπαίδευση έφερε στην επιφάνεια μια σειρά από επιστημονικές έρευνες, που αποδείκνυαν την ζωτική σημασία των πρώτων χρόνων της ζωής του παιδιού για την συναισθηματική, κοινωνική, γνωστική και σωματική του ανάπτυξη.
Έτσι, σταδιακά αναδείχθηκε η καίριας σημασίας κοινωνική αποστολή των υπηρεσιών Προσχολικής Εκπαίδευσης, αλλά και η συμβολή τους, πέραν της φύλαξης, στην ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών και στην προετοιμασία τους για την ομαλότερη ένταξη τους στο σχολικό περιβάλλον.
Η εκπαίδευση στην προσχολική ηλικία βασίζεται σε επίσημα Αναλυτικά Προγράμματα, που λαμβάνουν υπόψη τους τις εκάστοτε θεωρίες μάθησης και τα νέα επιστημονικά δεδομένα και καθιερώνονται εφόσον, εφαρμοστούν πιλοτικά και αποδειχθεί η αποτελεσματικότητα τους.
Βέβαια, οι έρευνες της Παιδαγωγικής επιστήμης και οι προσπάθειες για βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης δεν σταματούν και ούτε περιορίζονται σε ένα Αναλυτικό Πρόγραμμα, αλλά είναι εξελίξιμες, ώστε να μπορούν να συμβαδίζουν και να ανταποκρίνονται στις ανάγκες τις κοινωνίας.
Γι αυτό και αποτελεί χρέος όλων των εκπαιδευτικών να παρακολουθούμε και να ενημερωνόμαστε για τις εξελίξεις, που προκύπτουν στην Επιστήμη μας. Βέβαια, το πως ο κάθε εκπαιδευτικός κατανοεί και ερμηνεύει τα Αναλυτικά προγράμματα, που είναι τα εργαλεία του και πως τελικά τα υλοποιεί στην τάξη με τους μαθητές του, παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στο έργο που τελικά θα παραχθεί.

Βασική αρχή για μας τους εκπαιδευτικούς προσχολικής εκπαίδευσης θα πρέπει να είναι η αρχή της ικανοποίησης των συναισθηματικών, γνωστικών και κοινωνικών αναγκών του παιδιού. Το παιδί θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μια ολότητα, ως μια πολύπλευρη προσωπικότητα, που δε χρήζει μόνο γνωστικής καλλιέργειας, αλλά έχει και συναισθήματα και κοινωνικές ανάγκες, που πρέπει να ικανοποιηθούν, αν θέλουμε να είναι ολόπλευρη και ισορροπημένη η ανάπτυξη του.

Στην Προσχολική Εκπαίδευση οφείλουμε να παρέχουμε ποσότητα, αλλά και ποιότητα ερεθισμάτων, ώστε να δώσουμε στα παιδιά τη δυνατότητα να μεγιστοποιήσουν τις, κάθε μορφής, ικανότητες τους, να ανακαλύψουν, να γνωρίσουν και να αποδεχθούν τον εαυτό τους και το φυσικό και κοινωνικό σύνολο που τα περιβάλλει και να αναπτύξουν δημιουργική σχέση αλληλεπίδρασης μαζί του.

Για να είναι η Προσχολική εκπαίδευση σε θέση να προετοιμάσει ικανούς, δημιουργικούς και ευτυχισμένους πολίτες, θα πρέπει όλοι οι εκπαιδευτικοί να εγκαταλείψουμε το σχολείο ως “μοντέλο τράπεζας”, όπως το αποκάλεσε ο Freire, σύμφωνα με το οποίο τα παιδιά χαρακτηρίζονται ως “άδειες τράπεζες” στις οποίες οι εκπαιδευτικοί τοποθετούν τις πληροφορίες στο μυαλό τους, όπως τα χρήματα σε έναν λογαριασμό. Αλλά αντίθετα, να φτιάξουμε τις τάξεις και τους χώρους για δημιουργική εργασία, όπου τα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και να είναι ενεργοί συμμέτοχοι στη διαδικασία της μάθησης. Χρειαζόμαστε τάξεις μαθητοκεντρικές και βιωματικές, χώρους ελκυστικής και βιωματικής μάθησης και προγράμματα που έχουν ως επίκεντρο το παιδί και τις ανάγκες του, που κατανοούν τη σκέψη του και προάγουν τη δημιουργικότητά του. Γιατί με αυτόν τον τρόπο έχουμε τις πιθανότητες να διαμορφώσουμε πολίτες συνειδητοποιημένους, καλλιεργημένους και μορφωμένους.