Μετάφραση-Προσαρμογή

Βλασσοπούλου Κέλλυ

Φιλόλογος-Ειδική Παιδαγωγός

 

«Σοφία μα γιατί αργείς να απαντήσεις;», «Άντε παιδί μου πόση ώρα θα σε περιμένω;» «Θα το σκέφτεσαι πολλή ώρα ακόμη Σοφία;» «Τι θα γίνει βρε Σοφία, θα δέσεις επιτέλους τα κορδόνια σου;» Πόσες φορές έχετε κάνει ως δάσκαλος ή ως γονιός αυτές τις ερωτήσεις σε κάποιο παιδί, που όλα τα κάνει ‘’λίγο’’ πιο αργά από τα υπόλοιπα παιδιά;

Έχετε σκεφτεί ότι η Σοφία δεν καθυστερεί επίτηδες για να σας εκνευρίσει, αλλά γιατί ίσως ο εγκέφαλός της λειτουργεί με έναν διαφορετικό τρόπο και χρειάζεται περισσότερο χρόνο; Ε λοιπόν αυτές οι δυσκολίες σχετίζονται με τους αργούς ρυθμούς επεξεργασίας.

Αρχικά, θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι οι δυσκολίες στην ταχύτητα επεξεργασίας δεν έχουν σχέση με το νοητικό δυναμικό ενός παιδιού. Πρόκειται για έξυπνα και ικανά παιδιά που ο εγκέφαλός τους χρειάζεται απλώς λίγο περισσότερο χρόνο να επεξεργαστεί τις πληροφορίες και να ανταποκριθεί στα ερεθίσματα που δέχεται από το περιβάλλον. Αυτά τα παιδιά, χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να απαντήσουν σε μία ερώτηση, περισσότερο χρόνο για να κάνουν τα μαθήματά τους, περισσότερο χρόνο για να πάρουν ακόμη και την πιο μικρή καθημερινή απόφαση! Η αργή ταχύτητα επεξεργασίας συχνά εμφανίζεται με Μαθησιακές Δυσκολίες ή ΔΕΠΥ. Επίσης, τα παιδιά με αργή ταχύτητα επεξεργασίας, κινδυνεύουν σοβαρά να εμφανίσουν αγχώδεις διαταραχές, καθώς και δυσκολίες στην αυτοεκτίμηση.

Τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτά τα παιδιά; Αρχικά, να τα κατανοήσουμε! Γι’ αυτό ας δούμε μια τυπική ημέρα στο πρόγραμμα ενός παιδιού με αυτού του είδους τις δυσκολίες.

Μια τυπική μέρα της Σοφίας:

Ας γνωρίσουμε τη Σοφία, μία μαθήτρια της Γ’ δημοτικού με δυσκολίες στην ταχύτητα επεξεργασίας. Οι δυσκολίες στην ταχύτητα επεξεργασίας επηρεάζουν σχεδόν όλες τις πλευρές της καθημερινής της ζωής.

7:00 π.μ.

Δυσκολίες στη λήψη αποφάσεων

Η μητέρα ρωτάει τη Σοφία τι θέλει για πρωινό. Για να τη βοηθήσει τις δίνει επιλογές. Η Σοφία πιεσμένη να απαντήσει επιλέγει να φάει δημητριακά, αργότερα όμως δακρύζει, καθώς καταλαβαίνει ότι τελικά ήθελε γιαούρτι. Ήδη η μητέρα έχει εκνευριστεί, γιατί φοβάται ότι η Σοφία θα χάσει το λεωφορείο.

8:45 π.μ.

Δυσκολίες με τη βραχύχρονη/εργαζόμενη μνήμη

Η Σοφία είναι ενθουσιασμένη με την εργασία που της ανέθεσε η δασκάλα: να πάει τη λίστα με τις παρουσίες στο γραφείο. Όμως στη διαδρομή, ξεχνάει τι πρέπει να κάνει και γιατί. Το μυαλό της επεξεργάζεται τις πληροφορίες αργά, με αποτέλεσμα να χάνονται και να μην αποθηκεύονται στην εργαζόμενη μνήμη της.

10:00 π.μ.

Δυσκολίες με την αυτοεκτίμηση, διαχείριση του άγχους

Γρήγορο διαγώνισμα στα Μαθηματικά! Το χειρότερό της! Η Σοφία ξέρει τον πολλαπλασιασμό, αλλά χρειάζεται χρόνο να σκεφτεί τις απαντήσεις. Νιώθει πιεσμένη όταν η δασκάλα υπενθυμίζει στους μαθητές ότι όποιος τελειώσει νωρίς, μπορεί να διαβάσει ένα βιβλίο. Η Σοφία δεν θα έχει καν τελειώσει τη μία άσκηση πριν τη λήξη του χρόνου!

12:00 μ.μ.

Δυσκολίες στη λήψη αποφάσεων

Το διάλειμμα είναι μόνο 20 λεπτά και η Σοφία χρειάζεται χρόνο να αποφασίσει τι θέλει να κάνει. Παίζει με τα παιδιά που ανταλλάσσουν τάπες, που έχουν βέβαια απαγορευτεί από το σχολείο. Τα υπόλοιπα παιδιά καταφέρνουν να κρύψουν τις τάπες τους από τον δάσκαλο που έχει εφημερία, αλλά η Σοφία αργεί να καταλάβει τι συμβαίνει και είναι η μόνη που βρίσκει τον μπελά της.

13:00 μ.μ.

Δυσκολίες στην τήρηση σημειώσεων και στη διαχείριση του άγχους.

Το τέλος της σχολικής ημέρας είναι πολύ αγχωτικό. Η Σοφία είναι το τελευταίο παιδί στην τάξη της που τελειώνει την αντιγραφή για τις σχολικές εργασίες της επόμενης ημέρας από τον πίνακα. Το γράψιμο είναι πάντα δύσκολο για εκείνη, αλλά γίνεται δυσκολότερο όταν κάποιος την πιέζει να το κάνει γρήγορα.

16:15 μ.μ.

Δυσκολίες στην εκτέλεση εντολών, στην τήρηση διαλόγου

Στη Σοφία αρέσει να παίζει μπάσκετ και να βάζει καλάθια. Είναι ιδιαίτερα καλή στις βολές τριών πόντων. Όμως ο προπονητής μιλάει γρήγορα και η Σοφία δεν μπορεί να επεξεργαστεί τις εντολές. Οι συναθλήτριες της θυμώνουν που συνέχεια ξεχνάει τις εντολές του προπονητή. Και όταν συζητάνε μαζί της οι μεγάλες παύσεις της, τους κάνουν να νιώθουν άβολα.

20:30 μ.μ.

Δυσκολίες στην ολοκλήρωση της σχολικής μελέτης και στην καθημερινή ρουτίνα

Οι ασκήσεις που έχει η Σοφία χρειάζονται μόνο μισή ώρα. Αλλά ήδη προσπαθεί εδώ και δύο ώρες κι ακόμη δεν έχει τελειώσει. Για να προλάβει να κοιμηθεί αρκετά πρέπει να ετοιμαστεί για ύπνο. Η μητέρα της δεν είναι σίγουρη τι πρέπει να κάνει: Να τη βοηθήσει να τελειώσει τα μαθήματα ή να τη βάλει για ύπνο; Τελικά αποφασίζει να τη βάλει για ύπνο μετά από λίγη ώρα ξεκούρασης.

22:00 μ.μ.

Δυσκολίες στη σύνδεση γεγονότων και στην αυτοεκτίμηση

Βουρτσίζει τα δόντια της, βάζει τις πιτζάμες της, φτιάχνει την τσάντα της. Κάθε βήμα της παίρνει πολλή ώρα! Η ώρα για ύπνο είναι πάντα συναισθηματικά φορτισμένη. Η Σοφία λέει στη μαμά της ότι δεν καταλαβαίνει γιατί ήταν η μόνη που βρήκε τον μπελά της στο διάλειμμα. Καθώς προσπαθεί να συνδέσει τα γεγονότα και να κατανοήσει τι έχει συμβεί η αγκαλιά της μητέρας της την κάνει να νιώσει καλύτερα.

Τι μπορούμε να κάνουμε για παιδιά σαν τη Σοφία;

· Δεν χρειάζεται να πιέζουμε τα παιδιά να κάνουν γρήγορα. Η πίεση μπορεί να τα αποδιοργανώσει και να τους πάρει ακόμη περισσότερο χρόνο για να ολοκληρώσουν κάτι.

· Χρησιμοποιούμε ένα χρονόμετρο. Το να γνωρίζουν αυτά τα παιδιά πόση ώρα χρειάζεται για να κάνουν κάτι τα βοηθάει να δομήσουν την έννοια του χρόνου. Επίσης, η χρήση χρονομέτρου βοηθάει στον γενικότερο οικογενειακό προγραμματισμό, γιατί έτσι τα μικρά μέλη γνωρίζουν τι ώρα πρέπει για παράδειγμα να ξεκινήσουν να ετοιμάζονται για το σχολείο ή να πάνε για ύπνο. Η χρήση του χρονομέτρου θέλει προσοχή! Αρχικά, δεν βάζουμε λιγότερο χρόνο από όσο χρειάζεται το παιδί για να ολοκληρώσει μια δραστηριότητα. Όταν το παιδί νιώσει άνετα και τα καταφέρει, τότε μειώνουμε σταδιακά το χρόνο, προσέχοντας να μην του προκαλέσουμε άγχος.

· Περιορίζουμε την ποσότητα των σχολικών εργασιών που πρέπει να γίνει στο σπίτι σε συνεργασία πάντα με το σχολείο.

· Μειώνουμε τα ερεθίσματα που διασπούν τη προσοχή χρησιμοποιώντας για παράδειγμα μία λευκή κόλλα για να καλύπτουμε τις υπόλοιπες ερωτήσεις σε ένα φυλλάδιο, εκτός από αυτή στην οποία πρέπει να εστιάσει το παιδί.

· Ζητάμε από το δάσκαλο περισσότερο χρόνο για τις γραπτές εξετάσεις και τις υπόλοιπες εργασίες που γίνονται στο σχολείο.

· Όταν δίνουμε μια προφορική εντολή μπορούμε, είτε να τον/την βάλουμε να την επαναλάβει για να σιγουρευτούμε ότι αποθηκεύτηκε στη μνήμη ή να δώσουμε μία γραπτή υπόμνηση ή μια ζωγραφιά για υπενθύμιση. Καλό θα είναι να επαναλάβουμε την προφορική εντολή αργά και δύο ή τρεις φορές, κοιτώντας το παιδί στα μάτια, ώστε να του δώσουμε χρόνο να την επεξεργαστεί. Σιγουρευόμαστε ότι κατάλαβε τι ζητάμε!

· Χρησιμοποιούμε οπτικοποιημένα προγράμματα ημέρας ή οπτικοποιημένη υπενθύμιση για τη σειρά κάποιων δραστηριοτήτων που πιθανόν να ξεχνάει το παιδί.

· Εξηγούμε στα παιδιά τις δυσκολίες τους. Τους δίνουμε χρόνο να εκφραστούν και να διατυπώσουν τις απορίες τους. Αφιερώνουμε όμως χρόνο και στο να ακούσουμε τα συναισθήματα και τις ιδέες τους ….σχεδόν πάντα προτείνουν πετυχημένα πράγματα.

· Δείχνουμε κατανόηση και ενσυναίσθηση. Ο κόσμος μας, με τους γρήγορους ρυθμούς και τις καθημερινές απαιτήσεις είναι ‘’εχθρικός’’ για τα παιδιά με δυσκολίες στην ταχύτητα επεξεργασίας. Χρειάζονται ένα ασφαλές περιβάλλον για να μπορέσουν σταδιακά να τις διαχειριστούν.

Πηγή: https://www.understood.org/articles