1. Τι είναι η δυσλεξία; Η δυσλεξία είναι μια ειδική μαθησιακή δυσκολία, ιδιοσυγκρασιακής προέλευσης, που εμφανίζεται στην ανάγνωση, την ορθογραφία και τον γραπτό λόγο. Επιμέρους δυσκολίες μπορεί να εκδηλώνονται στον χειρισμό τω αριθμών, των μουσικών συμβόλων, των κινητικών και οργανωτικών δεξιοτήτων. Μερικές φορές επηρεάζεται και ο προφορικός λόγος.
2. Ποιο είναι το μέγεθος του φαινομένου; Σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία, υπολογίζεται ότι τα δυσλεκτικά παιδιά αποτελούν το 3-5% του σχολικού πληθυσμού.
3. Ποιοι αναλαμβάνουν τη διάγνωση; Σύμφωνα με τον Βρετανικό Ιατρικό Σύνδεσμο, το έργο της διάγνωσης το αναλαμβάνουν εξειδικευμένοι επιστήμονες (ειδικοί παιδαγωγοί, ψυχολόγοι, λογοθεραπευτές) για μια πολύπλευρη, αξιόπιστη και λεπτομερειακή αξιολόγηση όλων των γνωστικών λειτουργιών του παιδιού.
4. Σε ποιους φορείς πρέπει, να απευθύνονται οι γονείς; Μόνο σε δημόσια ή σε οργανωμένα ιδιωτικά κέντρα, τα οποία διαθέτουν διεπιστημονική ομάδα με δυνατότητα εφαρμογής ποικιλίας εκπαιδευτικών και ψυχολογικών τεστ.
5. Τι περιλαμβάνει μια ολοκληρωμένη διάγνωση; Περιλαμβάνει τη συλλογή πληροφοριών για τη στατικοκινητική, συναισθηματική και κοινωνική εξέλιξη του παιδιού καθώς και την εκπαιδευτική του πορεία. Το δεύτερο βήμα περιλαμβάνει την ψυχομετρική αξιολόγησή του και την κλινική εικόνα του παιδιού. Το τρίτο βήμα περιλαμβάνει τη συνολική μαθησιακή αξιολόγηση του καθώς και την εκτίμηση των μαθησιακών ικανοτήτων του. Το τέταρτο βήμα εμπεριέχει τη λογοθεραπευτική αξιολόγησή του, αν συνυπάρχει πρόβλημα προφορικού λόγου. Γίνεται σαφές ότι το έργο της διάγνωσης δεν είναι αποκλειστικότητα μιας ειδικότητας.
6. Ποιο είναι το επόμενο στάδιο; Στη συνέχεια ενημερώνονται οι γονείς, η διεπιστημονική ομάδα τονίζει τα θετικά σημεία του παιδιού και εξηγεί λεπτομερώς ποιες δεξιότητές του υπολείπονται της ηλικίας του, ποιοι μηχανισμοί μάθησης έχουν “μπλοκάρει” και ποιο είναι το ψυχολογικό προφίλ του.
7. Tι περιλαμβάνει ένα σωστό πρόγραμμα αποκατάστασης; Το κλειδί στη σωστή αντιμετώπιση της δυσλεξίας είναι ο ειδικός παιδαγωγός, ο οποίος οφείλει να γνωρίζει πληθώρα εναλλακτικών μεθόδων και τεχνικών αποκατάστασης, να επιλέγει αυτές που ταιριάζουν στο μαθησιακό προφίλ του κάθε παιδιού και να τις εναλλάσσει, όταν το παιδί δεν ωφελείται από αυτές. Επομένως, η ευελιξία του προγράμματος είναι αναγκαία συνθήκη για την επιτυχία του.
8. Ποιος ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου; Η επιτυχής αντιμετώπιση της δυσλεξίας απαιτεί τη συνεργασία όλων των παραγόντων που καθορίζουν την κοινωνική ενσωμάτωση του παιδιού. Επομένως, απαραίτητη θεωρείται η συνεργασία της οικογενειακής και σχολικής κοινότητας, που θα συντομεύει το πρόγραμμα αποκατάστασης.
9. Πόσο διαρκούν τα αποκαταστασιακά προγράμματα; Δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο κ εφόσον αυτό εξαρτάται από τις ιδιαιτερότητες του κάθε παιδιού. Πάντως, μέγιστη διάρκεια των προγραμμάτων είναι τα 3 χρόνια. Προϋπόθεση επιτυχίας του, η συνέπεια στην παρακολούθησή του. Τυχόν διακοπή του ενδέχεται να δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα στο παιδί.
10. “Θεραπεύεται” η δυσλεξία; Τα περισσότερα προγράμματα προσπαθούν να “θεραπεύσουν” τα προφανή συμπτώματα της δυσλεξίας που σχετίζονται με την επιφανειακή δομή της γλώσσας. Δεν ερευνούν όμως το βαθύτερο εκπαιδευτικό – γνωστικό προφίλ του κάθε παιδιού, τον τρόπο δηλαδή με τον οποίο επεξεργάζεται τις πληροφορίες. Επομένως, ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αποκατάστασης θεωρείται αυτό που “θεραπεύει” τα συμπτώματα της δυσλεξίας και διδάσκει στο παιδί εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης των δυσκολιών του κάνοντάς το “αυτόνομο” – “ώριμο” μαθητή.

Επιμέλεια άρθρου:
Ανθής Μ. Κοκκώνη, Ειδική παιδαγωγός – Έλλη Μ. Κοκκώνη, Ειδική παιδαγωγός Κέντρο λόγου και μάθησης «Λεξιμάθεια»